ΤΑ ΓΕΝΗ ΣΤΑ ΜΜΕ

Την εβδομάδα αυτή ασχοληθήκαμε με τα μιντιακά γένη και τις ιδεολογίες που προκύπτουν μέσα από αυτά! Χρησιμοποιώντας τον όρο γένος εννοούμε το είδος παραδείγματος χάριν τις σαπουνόπερες, τα δελτία ειδήσεων, τις πρωινές εκπομπές αλλά και τις εφημερίδες που καλύπτουν ένα εύρος θεμάτων με ποικιλότητα και ποικιλομορφία Προαναφέρθηκε πως μέσα από τα μιντιακά προϊόντα προκύπτουν κάποιες ιδεολογίες σε σχέση με τα χαρακτηριστικά αλλά και την ειδοποιό διάφορα ανάμεσα στα γένη. Έτσι, λοιπόν, ανατέθηκε σε τέσσερις συμφοιτητές μου η μελέτη παρόμοιων μιντιακών δειγμάτων για να βρεθούν τα χαρακτηριστικά τους. Κάποιοι ανέλαβαν προϊόντα σε έντυπη μορφή και άλλοι σε οπτικοακουστική, όλα ,όμως, έχουν να κάνουν με την ειδησεογραφία. Οι εφημερίδες, λοιπόν, που χρησιμοποιήθηκαν για την έρευνα είναι το "Βήμα", η "Εστία" και το "Πρώτο θέμα" ενώ το δελτίο ειδήσεων του Alter ήταν ένα μικρό δείγμα τηλεοπτικού προϊόντος με ενημερωτικό περιεχόμενο.
H εφημερίδα "Το Βήμα της Κυριακής" του εκδοτικού οίκου Λαμπράκη στην κοινή σκέψη αποτελεί μία εφημερίδα με κεντροαριστερές θέσεις που όμως αλλάζουν σύμφωνα με την εκάστοτε κυβερνητική πολιτική. Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες της μπορεί κανείς με μία πρώτη ματιά να δει τα γλωσσολογικά στοιχεία που είναι κυρίως λόγιοι- καθαρευουσιάνικοι τύποι. Αυτό έχει να κάνει με το κοινό στο οποίο απευθύνεται, άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας με ευρεία γνωστικά ενδιαφέροντα πιστοί, όμως, σε δομές οι οποίες έχουν καταρριφθεί από τη δεκαετία του '80. Προσπαθώντας να πετύχει μια αντικειμενικότερη θέση και ένα μεγαλύτερο αναγνωστικό κοινό μεταφέρει "αυτούσια" κομμάτια από ομιλίες κάνοντας χρήση του ευθέως λόγου. Θέλοντας, λοιπόν, να αποκτήσει μεγαλύτερο εύρος στο αναγνωστικό της κοινό έχει προσθέσει και ένθετα με διάφορα περιεχόμενα όπως το "βήμα-dona"(περιοδικό που απευθύνεται στο γυναικείο κοινό), το "βήμα-sciens"(ένθετο σε μορφή εφημερίδας που αναφέρεται σε θέματα επιστημονικού ενδιαφέροντος σε τομείς κυρίως των θετικών και τεχνολογικών επιστημών) αλλά και dvds με ταινίες όχι και τόσο γνωστές, μάλλον ειδικού ενδιαφέροντος. Ως συμπέρασμα θα μπορούσαμε να πούμε πως "Το Βήμα" απευθύνεται μάλλον σε μια μεγάλη γκάμα κοινού , ωστόσο η θεματολογία του εκφράζει μάλλον μία πνευματική, προοδευτική ελίτ των περασμένων γενεών.
Το επόμενο έντυπο που θα μας απασχολήσει είναι η "Εστία". Πρόκειται για μια εφημερίδα η οποία εκδίδεται από την οικογένεια Κύρου και μέχρι το 1997 παρέμενε πιστή στον δεξιόστροφο τρόπο ξεφυλλίσματος αλλά και την λινοτυπία. Από την ανάγνωσή της είναι εύκολο κανείς να καταλάβει το πολιτικό της περιεχόμενο αφού οι τίτλοι της σε ότι αφορά στις δημοσκοπήσεις και την πρόθεση ψήφου που αυτές δείχνουν λαμβάνει ανοιχτά θέση υπέρ του κυβερνόντος κόμματος με τον τίτλο "Επικίνδυνη άνοδος του Πα.Σο.Κ.". Τέλος, η ιδεολογία που θέλει να περάσει αφορά μια εφημερίδα παραδοσιακή με την καθαρεύουσα να κυριαρχεί (μέχρι και το πολυτονικό σύστημα) και απευθύνεται σε συγκεκριμένο "λόγιο" κοινό το οποίο πολλές φορές δεν μπορεί να συμβιβαστεί με το εκσυγχρονισμένο κλίμα της Ελλάδας, αυτό άλλωστε δηλώνει και το πλήθος των σελίδων που είναι μόλις 8 και έντυπα που φτάνουν μόλις τα 38.000 περίπου μέσα σε 115 έτη.
Τέλος, σε ό,τι αφορά στο έντυπο μέρος της εργασίας και την τρίτη εφημερίδα, δηλαδή το "Πρώτο Θέμα" που αποτελεί μία έκδοση των Τριανταφυλλόπουλο και Αναστασιάδη εμφανίζεται χωρίς να υποκινείται από συμφέροντα εκδοτικών οίκων ή οποιασδήποτε άλλης μορφής. Η έκδοση του εντύπου είναι εβδομαδιαία και πολυσέλιδη αφού μετρά 80 φύλλα τα οποία καλύπτουν μια ευρεία γκάμα θεμάτων που μαζί με τα ένθετα μπορούν να αποτελέσουν υλικό επεξεργασίας για ολόκληρη την εβδομάδα μέχρι την επόμενη έκδοση. Το "Πρώτο Θέμα" έχει ως στόχο του να πιάσει το παλμό του "λαού" αφού φέρει στο φως της δημοσιότητας όλα τα "σκάνδαλα" ανεξαρτήτου χρώματος αλλά και της "αδικίες" σε βάρος των μικρομεσαίων τάξεων. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι εύληπτη και έχει να κάνει κυρίως με το αναγνωστικό της κοινό. Τέλος, οι προσφορές σε ένθετα και dvds την κάνουν μία από τις πολυζήτητες εφημερίδες με αντίστοιχο περιεχόμενο. Και για να είναι και επίκαιρη λόγω της προκείμενης οικονομικής κρίσης προσφέρουν 4 ευρώ αγορών σε γνωστή αλυσίδα super market! Η μεγάλη δημοτικότητα της εφημερίδας φαίνεται και από το γεγονός ότι υπάρχει πλήθος διαφημίσεων! Πρόκειται ,λοιπόν, για μία "λαϊκή" εφημερίδα που προσπαθεί να φανεί αντικειμενική αφού είναι μία συνεχής μάχη ενάντια στους ισχυρούς!
Τελειώνοντας τα έντυπα μέσα θα αναφερθούμε στα οπτικοακουστικά και συγκεκριμένα σε αυτό που προαναφέρθηκε, δηλαδή στο δελτίο ειδήσεων του Alter με κεντρικό παρουσιαστή το Νίκο Χατζηνικολάου. Εκεί παρατηρούμε ένα πιο άμεσο τρόπο παρουσίασης αφού τα γεγονότα που παρουσιάζονται και σχολιάζονται μεταδίδονται σχεδόν τη στιγμή που συμβαίνουν με απευθείας συνδέσεις. Τα θέματα που διαπραγματεύονται έχουν να κάνουν με την επικαιρότητα, τα σκάνδαλα αλλά και την οικονομική κρίση. Οι σχολιαστές που παρουσιάζονται ως ειδικοί στα αντίστοιχα θέματα λαμβάνουν θέση και ρόλους όπως του καλού και του κακού, υπέρ και ενάντια της κυβέρνησης οπότε ο θεατής νομίζει πως έχει μια σφαιρική εικόνα του θέματος που συνοδεύεται με εικόνα και άλλο πλούσιο υλικό. Υπάρχει όμως και ο αποκλεισμός μέσω της εικόνας αλλά και η παραπλάνηση αφού πρόκειται για αποσπασματικά, μονταρισμένα κομμάτια ή πλάνα από το αρχείο. Επίσης, οι τίτλοι των ειδήσεων αλλά και των σχολιαζόμενων μερών αλλάζουν σύμφωνα με τα λεγόμενα της στιγμής κεντρίζοντας το ενδιαφέρον του κοινού. Οι ειδήσεις αποτελούν μία καρικατούρα της πραγματικότητας αφού ο ενικός και ο πληθυντικός εναλλάσσονται ανάλογα με τα πρόσωπα και τις καταστάσεις. Ακόμα, το επίσημο ανδρικό ένδυμα κατακλύζει την οθόνη και δίνει το ανάλογο βάρος των ειδήσεων. Μικρή είναι η συμμετοχή των γυναικών και αναλώνεται στην ενασχόλησή τους σε ζητήματα πολιτιστικά, αυτά που αποτελούν για τους "δημοσιογράφους" δευτερεύουσα σημασία. Και αυτό το μέσο ,λοιπόν, προσπαθεί να αναδειχθεί αντικειμενικό παρόλα αυτά η τοποθέτηση των ειδήσεων σε συγκεκριμένο μέρος του δελτίου, η επιλογή των σχολιαστών και ο χρόνος που αφιερώνει σε κάθε είδηση διαμορφώνει το ενδιαφέρον του κοινού.